Virussen die levens redden
Verrassend nieuws! Eerder deze week brak het nieuws uit dat voor het allereerst een meisje van een levensbedreigende bacteriële infectie genezen is door het gebruik van een genetisch gewijzigd virus!
Na een longtransplantatie liep Isabelle Holdaday (17) een ernstige Mycobacterium infectie op die niet meer te genezen was met klassieke antibiotica. Isabelle lijdt aan mucoviscidose. Doordat haar longcapaciteit hierdoor drastisch afgenomen was besloten de dokters dat een longtransplantatie haar beste keuze zou zijn. De transplantatie resulteerde echter in het verspreiden van de Mycobacterium bacterie, een ernstige pathogeen die gelijkaardig is aan de bacterie die tuberculose veroorzaakt.
Doordat klassieke antibiotica niet meer werkten, besloot de moeder van Isabelle op zoek te gaan naar alternatieve oplossingen. Ze ontdekte faag therapie, het medisch gebruik van virussen die bacteriën infecteren en afdoden, en contacteerde meteen dokters in het Londense Great Ormond Street Hospital.
Fagen werken heel specifiek, waardoor de dokters op zoek moesten gaan naar fagen die Isabelle haar specifieke bacterie efficiënt konden infecteren en afdoden. Dit deden ze in samenwerking met onderzoekers aan de universiteit van Pittsburgh. Ze vonden een faag die de bacteriën efficiënt kon infecteren, en twee andere fagen die minder efficiënt werkten. Om de efficiëntie van die laatste twee fagen te verhogen hebben de onderzoekers beide fagen genetisch gewijzigd. De drie fagen werden vervolgens tot een mengsel verwerkt en dan toegediend aan Isabelle.
In tegenstelling tot de antibiotica behandelingen die geen effect meer hadden, zagen de dokters eindelijk verbetering bij Isabelle na de faag therapie. Haar behandeling wordt vandaag nog steeds verdergezet, maar Isabelle kan al terug naar school en doet ook aan weekendwerk.
Een primeur in de faag wereld
De behandeling die Isabelle redde is uniek in een paar opzichten. Ten eerste is het de allereerste keer dat een gewijzigd virus gebruikt werd om een patiënt te genezen. Dit is uiteraard geen standaard procedure en kan voorlopig enkel onder speciale wetgeving toegepast worden. Ten tweede werd voor het eerste een Mycobacterium infectie genezen met fagen. Een belangrijk derde punt is dat de therapie gepersonaliseerd was. De onderzoekers zochten naar fagen die specifiek Isabelle haar pathogenen konden infecteren en afdoden. Aangezien de variatie van deze bacteriën groot is, kan dit exacte mengsel van fagen niet zomaar gebruikt worden om andere patiënten te genezen.
En dat is net één van de resterende problemen bij het toepassen van faag therapie. Voor de meeste behandelingen moeten steeds nieuwe fagen gezocht en gescreend worden om de meest effectieve fagen tegen de bepaalde ziekmakende bacterie te vinden. Daar is niet altijd tijd voor wanneer de patiënt met een ernstige infectie zit!
In mijn onderzoek wil ik dat probleem net gaan oplossen. Hiervoor maak ik gebruik van artificiële intelligentie (zie vorige post!) om accuraat te kunnen voorspellen welke faag een bepaalde bacteriesoort zal kunnen infecteren en afdoden. Door de computer zo’n voorspellingen te laten maken kunnen we erna veel specifieker enkele fagen testen in het labo, in plaats van honderden te moeten testen op goed geluk. Dit spaart veel tijd en kosten uit, wat vaak belangrijke aspecten zijn wanneer het neerkomt op het redden van een mensenleven.
De evolutie naar persoonlijke geneeskunde
Isabelle haar behandeling is ook een voorbeeld van een belangrijke trend die in opmars is: gepersonaliseerde geneeskunde en voeding. We beseffen steeds meer dat geneesmiddelen niet altijd voor alle voorgenomen patiënten werken. Geneeskunde zou op maat gemaakt moeten worden voor iedere patiënt. De datarevolutie (waaronder medische data) kan dit mogelijk maken. Ook gezondheid in het algemeen is in opmars: steeds meer grote bedrijven (denk aan Apple) positioneren zich als bedrijven die via technologie jouw gezondheid willen verbeteren. En gepersonaliseerde geneeskunde en voeding passen perfect in dit plaatje! Wie weet krijg je dus in de toekomst gepersonaliseerde aanbevelingen over voeding, supplementen en geneesmiddelen. En dat allemaal direct op je smartphone, wat een verzamelpunt zal worden voor je gezondheidsdata.